Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı

Vatandaşlık, devletin ekonomi ile iş gücü politikalarına hizmet etmek ve özellikle de yabancı yatırımı teşvik etmek amacıyla tüm dünyada bir araç olarak kullanılmaya başlanmış, bu konuda birçok ülkede gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Gayrimenkul alımı, sermaye yatırımı, istihdam oluşturma, borçlanma aracı satın alımı, mevduat ve fon gibi yöntemlerle Türk Vatandaşlığı kazanılması mümkündür.Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk olarak 2016 yılında ikamet (oturum) izni alanlar ile Turkuaz Kart sahibi yabancı kişiler ve bu kişilerin yabancı eş ve 18 yaş altı çocuklarının istisnai haller kapsamı içerisinde Türk vatandaşlığı kazanabilecekleri kabul edilmiştir. 2016 yılındaki 6735 sayılı bu kanunda (Uluslararası İşgücü Kanunu) Türkiye'de çalışmayan, ancak belirli bir kapsam ve tutar içerisinde yatırım yapan yabancı kişiler ve bu kişilerin yabancı eş ve 18 yaş altı çocuklarının vatandaşlık kazanabilmesi mümkün kılınmakla birlikte, yapılması gereken yatırımın şartları kesin biçimde belirtilmemiştir. Bu yatırımın niteliği ve miktarı ise 2017'de yürürlüğe giren, bir yıl önceki kurul kararına yapılan eklemeler sonucunda netleşmiştir. 2018 yılında ise Cumhurbaşkanlığı Kararı ile, daha önceden belirlenmiş olan yatırım miktarları aşağıya çekilmiş ve başvuru şartları kolaylaştırılmıştır. Son olarak 2018'de, yabancıların en az 250.000 USD (Amerikan Doları) değerinde taşınmaz satın alarak Türk vatandaşlığına geçebilmesinin yolu açılmıştır.

A-) Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı Kazanım Şartları

Resmi Gazete’de 19.09.2018 tarihinde yayımlanmış olan, Cumhurbaşkanlığı’nın 106 sayılı kararı ile 07.12.2018 tarihinde yapılan 418 sayılı değişiklik ile yabancılar, aşağıdaki şartlardan en az birini sağlamaları halinde Türk vatandaşlığı kazanabileceklerdir.

1-) Sabit Sermaye Yatırımı ile Türk Vatandaşlığı

Minimum 500.000 USD (Amerikan Doları) veya farklı bir döviz ya da Türk Lirası karşılığı tutarında sermaye yatırımı gerçekleştirmek gereklidir. Öncesinde 2.000.000 USD (Amerikan Doları) olan bu tutar, değişiklik sonrası 500.000’e düşürülmüştür. Yapılan sermaye yatırımı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı aracılığıyla tespit edilmelidir.

2-) Taşınmaz Satın Alımı ile Türk Vatandaşlığı

Minimum 250.000 USD (Amerikan Doları) veya farklı bir döviz ya da Türk Lirası karşılığı tutarında bir taşınmazı, minimum 3 yıl satılamaması şerhi koyulması şartıyla tapu kayıtlarına geçirmek gereklidir. Yabancı kişinin, satın aldığı veya kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurduğu ve en az 250.000 USD (Amerikan Doları) veya farklı bir döviz ya da Türk Lirası karşılığı tutarın peşin olarak ödemesi sonrası noterde düzenlenecek sözleşmede 3 (üç) yıl süre ile mülkün devri ve terkinin yapılamayacağı taahhüt edilmeli, tapu siciline şerhi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca tespit edilmelidir.

3-) İstihdam Oluşturma ile Türk Vatandaşlığı

Minimum 50 kişilik (Son yasa değişikliğiyle 100’den 50’ye indirilmiştir.) istihdam yaratmak gereklidir. İstihdamın Aile, Çalışma & Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından tespit edilmesi gereklidir.

4-) Bankalara Mevduat Yatırma ile Türk Vatandaşlığı

Minimum 500.000 USD (Amerikan Doları) veya farklı bir döviz ya da Türk Lirası karşılığı tutarında mevduatı minimum üç (3) yıl tutma şartıyla Türkiye Cumhuriyeti içerisinde faaliyet göstermekte olan bankalara yatırmak gereklidir. İşlemin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından tespit edilmesi gereklidir.

5-) Devlet Borçlanma Araçları ile Türk Vatandaşlığı

Minimum 500.000 USD (Amerikan Doları) veya farklı bir döviz ya da Türk Lirası karşılığı tutarında Devlet borçlanma aracını minimum üç (3) yıl tutmak şartıyla satın almak gereklidir. İşlemin Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilmesi gereklidir.

6-) Yatırım Fonu Katılma Payı ile Türk Vatandaşlığı

Minimum 500.000 USD (Amerikan Doları) veya farklı bir döviz ya da Türk Lirası karşılığı tutarında girişim sermayesi yatırım fon katılma payı veya gayrimenkul yatırım fon katılma payını minimum üç (3) yıl tutmak şartıyla satın almak gereklidir. İşlemin Sermaye Piyasası Kurulu tarafından tespit edilmesi gereklidir.

Yukarıda belirtilen tüm parasal değerlerin belirlenmesinde, tespit gününün tarihindeki TCMB (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası) satış kuru veya çapraz kuru esas alınmaktadır.

B-) Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı Kazanım Süreci

Türk vatandaşlığının yatırım yöntemiyle kazanılması sürecinde aşağıdaki 3 aşama üzerinden ilerlenmelidir:

B1) İlgili yönetmeliğin 20. Maddesinde belirtilen yatırım şartlarından en az birinin yerine getirilmesi ve ilgili kurumdan Uygunluk Belgesi alınması.

B2) 6458 sayılı kanun 31. Madde, birinci fıkra, J bendi uyarınca Türkiye Kısa Dönem İkamet İzni alınması.

B3) Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusunun yapılması.

İzlenecek 3 aşamalı süreç için usul ve esaslar ile gerekli dokümanları yazının devamında detaylı olarak inceleyebilirsiniz.

1-) Sabit Sermaye Yatırımı ile Türk Vatandaşlığı

Usul ve Esaslar

• Sabit sermaye yatırımı, hizmet ve mal üretimine yönelik bina, arsa, teçhizat, makine gibi yatırım unsurlarını içermelidir. Sadece gayrimenkul alınması bu kapsamda vatandaşlık başvurusu hakkı doğurmaz, ancak gayrimenkul alımına yönelik yapılan harcamalar, yatırımın parçası olarak değerlendirilmektedir.
• Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusunda bulunmak isteyen yabancı yatırımcı, halka açık olmayan bir şirketi tamamen satın alır veya belli bir oranda ortak olursa, satın aldığı paya tekabül eden oranın karşılığı meblağın en az 500.000 USD (Amerikan Doları) veya farklı bir döviz ya da Türk Lirası karşılığı tutarında olması gerekmektedir. Bu durumda başvuru sahibinden, ortak olunan ya da satın alınan şirketin piyasa değer tespitiyle ilgili yetkili kurumlardan temin edilmiş bir şirket değer raporu ibraz etmesi de istenebilir.
• Önceden yapılmış bir yatırıma ilave yatırım yapılması durumunda, ilave yatırıma başlanan tarihten itibaren yatırım tutarındaki artış ve yabancı kişinin şirkete ortaklık payı dikkate alınmaktadır. Detaylı bir şekilde aktarmak gerekirse, yabancı yatırımcı, şirkete belli bir oranda ortak ise ortaklık payına denk gelen oran ilave yatırım tutarı ile çarpılır. Sonuçta ortaya çıkan meblağın minimum 500.000 USD (Amerikan Doları) veya farklı bir döviz ya da Türk Lirası karşılığı olması gerekmektedir.
• 12 Ocak 2017 tarihi öncesi gerçekleştirilen yatırımlar, vatandaşlık başvurusu hakkı doğurmamaktadır.
• 12 Ocak 2017 tarihi sonrası yapılacak başvurularda, sermaye yatırımı hesaplanırken geçmişe dönük 3 yıllık harcama dikkate alınacaktır.
• Sermaye yatırımı ile vatandaşlığa hak kazanan yabancı kişi veya kişiler, şirket paylarını minimum 3 yıl boyunca başka bir tüzel ya da gerçek kişiye devredemezler.

2-) Taşınmaz Satın Alımı ile Türk Vatandaşlığı

7 Aralık 2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile yapılan değişiklikten önce, yabancılar sadece kat mülkiyeti verilmiş ve tamamlanmış taşınmazları satın alabiliyordu. Yapılan değişiklikler ile birlikte yabancı kişiler, aşağıdaki şartları taşıması kaydıyla devam eden projelerden de satın alım yaparak Türk vatandaşlığına başvurabilir:

• Taşınmaz üzerinde kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş olmalıdır.
• Minimum 250.000 Amerikan Doları (USD) veya karşılığı döviz ya da Türk Lirası (TL) peşin şekilde yatırılmış olmalıdır.
• Taşınmaza ilişkin noterden onaylı bir satış vaadi sözleşmesi yapılmalı ve bu sözleşmenin 3 (üç) yıl süreyle üçüncü bir kişiye tapu terkini veya deviri yapılamayacağına dair taahhüt ile tapu siciline şerh edilmesi gerekir.

Yukarıda bahsedilen değişikliğin daha iyi anlaşılması için Türk Hukuku’nda “kat mülkiyeti” ve “kat irtifakı” kavramlarının açıklanması yerinde olacaktır:

• Kat mülkiyeti; inşası bitmiş ve iskân belgesi alınmış yapılar için kurulan mülkiyet hakkıdır.
• Kat irtifakı; henüz inşaatı tamamlanmamış yapının mülkiyet hakkı olarak tanımlanmakta. Kat irtifakı arsa payına bağlıdır ve yapının tamamı için düzenlenecek olan yapı kullanma izin belgesine dayanarak şartlar uyarınca kat mülkiyetine çevrilir.

İskân ve Kat Mülkiyeti...

Kat irtifakı bulunan yapının tamamlanmasının ardından, müteahhit kişi tarafından ilgili belediyeye proje uygunluğu denetim başvurusunda bulunulur. Belediyedeki ilgili birimler inşaatı inceleyerek onaylı projeye uygunluğunu denetler. Denetimin tamamlanması sonucu inşaat, projeye uyumlu bir şekilde bitirilmişse belediye, binaya ‘"Yapı Kullanma İzin Belgesi" ya da bilinen ismiyle "iskân" çıkartır.

Bu kapsamda kat irtifaklı mülk almanın bazı dezavantajları bulunmaktadır. Kat irtifaklı tapuların alınması sonrası bina, müteahhit tarafından ilgili belediyeden onaylı projeye aykırı şekilde tamamlanabilir. Böyle bir durumda onaylı projeye aykırı şekilde inşa edilmiş bina, belediye veya il idare kurulu kararıyla, belediye veya valilikçe yıktırılabilir veya farklı sebeplerle diğer hak sahiplerinin konut hakkında yıkım kararı aldırması gibi sonuçlarla karşılaşılmasına sebebiyet verebilir. Bununla birlikte, bankalar müşterisine konut kredisi verirken kat irtifaklı dairelerin yapı izninin olma şartını aramaktadır. Bu sebeplerle, daire projeye uygun yapılmış dahi olsa iskân alınmamış konutu satın almak her zaman bir miktar risk taşımaktadır. Tüm bu açıklamalar ışığında kat mülkiyeti tapusu yasal bir açıdan daha sağlam bir dayanaktır, bu nedenle, mülk satın almadan önce tüm potansiyel riskleri incelemek gerekmektedir.

 

Usul ve Esaslar

Taşınmaz satın alımıyla ilgili usul ve esaslar, Tapu ve Kadastro Müdürlüğü, Yabancı İşler Daire Başkanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından zaman içerisinde yayınlanan genelgelerle belirlenmiştir. Bu kapsamda tapu müdürlüklerinde uygulanan 2019 tarihli güncel usul ve esasları aşağıda inceleyebilirsiniz:

Kanuni Dayanak

Yönetmelikte 2017 ve 2018 yılları arasında üç değişiklik yapılmıştır, buna göre:

• Ocak 2017 ile Eylül 2019 tarihleri arasında satın alınan taşınmazların değerinin minimum 1.000.000 USD (Amerikan Doları) tutarında olması gerekir.
• Eylül 2019 sonrası satın alınmış taşınmazların değerinin ise minimum 250.000 USD (Amerikan Doları) tutarında olması gerekir.

Kanuni Sınırlamalar

Türkiye, 183 ülkenin vatandaşları için, aşağıda belirtilmiş olan kanuni sınırlara uymak şartıyla taşınmaz satın alma izni vermiştir:

• Yabancı kişiler, ilçe yüzölçümünün en fazla yüzde onuna kadar taşınmaz edinebilirler. Gerekli görüldüğü takdirde Bakanlar Kurulu bu limiti 2 katına çıkarmaya yetkilidir.
• Yabancı kişi, ülke genelinde en fazla 30 hektar (300.000 metre kare) taşınmaz satın alabilir. Gerekli görüldüğü takdirde Bakanlar Kurulu bu limiti 2 katına çıkarmaya yetkilidir.
• Söz konusu taşınmazın, askeri ve yasaklı bölgelerde yer almaması gereklidir.

Taşınmazın Niteliği

• Yabancı kişiler, yukarıdaki kanuni sınırlara uymak kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti içerisinde konut, arsa, işyeri ve tarla gibi her türlü taşınmazı edinebilmektedir. Ancak, arsa ya da tarla satın alınması halinde, projelerini 2 yıl içerisinde ilgili bakanlığın onayına sunmak zorundadırlar. (Tarım İl Müdürlüğü ve belediye).
• Noterde düzenlenecek olan satış vaadi sözleşmeleri, sadece kat irtifakı ve kat mülkiyeti kurulmuş taşınmazlar için mümkündür.
• Satın alınacak taşınmaz, yabancı kişi veya yabancı gerçek kişinin ortağı olduğu şirket tüzel kişiliği adına tapu sicilinde kayıtlı olmamalıdır.

Taşınmaz Sayısı

Satın alınacak taşınmaz sayısında herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Yabancı kişi aynı anda veya farklı zamanlarda birden fazla taşınmaz satın alırsa ise, toplam değerin minimum 250.000 USD olması gerekir. Ayrıca tüm taşınmazların üzerinde minimum üç yıl satılamama şerhi bulunmalıdır.

Taşınmazın Değer Tespiti

Satın alınmış taşınmazın değeri tespit edilirken, aşağıda belirtilen üç değer türü, ayrı ayrı şekilde hesaplanır. Yönetmelikteki 1.000.000 USD (Amerikan Doları) veya 250.000 USD (Amerikan Doları) değerini sağlamalıdır.

• Değerleme raporundaki değerler toplamı
• Resmi senette beyan edilmiş satış bedeli ve / veya satış vaadinde belirlenmiş değerler toplamı.
• Banka dekontundaki, bedel transferlerini gösteren ödemeler toplamı.

Taşınmaz satın alımından önce, SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) ve BDDK (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu) tarafından yetkili gayrimenkul değerleme kurumları tarafından taşınmazın piyasa değerini gösteren taşınmaz değerleme raporu hazırlanması gerekmektedir. Başvuru esnasında sunulan raporun düzenleme tarihi, başvuru tarihinden en fazla 3 ay öncesine ait olabilir. Söz konusu rapor, işlem tamamlanana kadar geçerli sayılacaktır. Eğer satın alımdan önce değerleme raporu alınmadı ise, taşınmazın satın alım tarihi baz alınarak düzenlenecek değerleme raporu istenir. Senet ve rapor değerinin tamamen uyumlu olması şart değildir. her ikisinin de ayrı ayrı 250.000 USD (Amerikan Doları) değeri sağlamış olması, yeterlidir. Henüz tamamlanmış bir taşınmaz satın alınması durumunda ise, raporda, yapının bitmiş halindeki değerinin hesaplanması ve bulunması gerekir.

Ödemenin Gerçekleştirilmesi

2018 tarihli genelge ile, yapılan işlemlerde dekontun ibraz edilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Bu sebeple satış işleminin bankalar aracılığı ile gerçekleştirilmesi gereklidir. İlgili bedelin alıcı tarafından satıcı hesabına yatırıldığına dair banka tarafından onaylı dekont, başvuru esnasında sunulur. Dekontun tarihi, satış işlemindeki satış tarihinden sonra da olabilir. Fakat satış vaadinde dekontun tarihi, sözleşmenin noter düzenlemesinden önce ya da en geç sözleşme günü olmalıdır. Noter düzenlemesinden sonra yapılan ödemenin dekontu, peşin ödeme sayılamayacağı için geçersizdir.

Kur Oranlarının Belirlenmesi

• Banka Dekontu Kuru: Taşınmazın bedeli Türk Lirası olarak ödeniyorsa, banka dekontunun değerinin USD (Amerikan Doları) cinsinden değerinin hesaplanmasında, her ödeme gününden önceki sonuncu iş gününün, TCMB (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası) efektif satış kuru esas alınır.
• Resmi Senet Kuru: Resmi senet değerinin ya da satış sözleşmesinde belirtilen Türk Lirası değerinin USD (Amerikan Doları) cinsinden karşılığının hesaplanmasında, satış işlem başvurusunun yapıldığı veya noterde satış vaat sözleşmesi düzenlenmesinden bir önceki iş gününün (son iş günü) TCMB (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası) efektif satış kuru esas alınır. Eğer farklı tarihlere ait birden fazla dekont sunuluyorsa kur farklılığı sorunu oluşabilir. Bu durumda ödemeden önceki son iş gününün TCMB (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası) efektif satış kuru esas alınarak satış sözleşmesinde belirlenen Türk Lirası (TL) değerinin Amerikan Doları (USD) cinsi karşılığı hesaplanır. Bu değerler toplamı, yönetmelikte aranan bedelden (1.000.000 ya da 250.000 USD) düşük olmamalıdır.
• Değerleme Raporu Kuru: Bu raporda taşınmazın Türk Lirası (TL) değerinin Amerikan Doları (USD) cinsinden karşılığı bulunması işleminde, raporun tarihinden önceki iş gününün (son iş günü) TCMB (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası) efektif satış kuru esas alınır. Eğer taşınmaz değerleme raporu, satış işleminden sonra düzenlenmişse, satış işleminin başvurusunun yapıldığı güncen bir önceki iş gününün (son iş günü) TCMB (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası) efektif satış kuru esas alınır.

İpotek ve Haciz

Satış vaadi ya da satış işleminde, hacizli olarak veya mevcut ipotekle birlikte satış yapılabilmesi mümkündür. Taşınmazın  ipotek / satış işlemi ile edinilmesi halinde, değer tespitinde, satış bedelinden kredi tutarları düşüldükten sonra kalan tutarın, en az yönetmelikte aranan tutar kadar olması aranır.

Taksitli Satış

Getirilen yeni düzenlemelerle, taşınmaz 2018 yılından sonra alındıysa ve taksitleri bu tarihten sonra ödenecekse, taksitle satın alım mümkün hale gelmiştir. 2018 yılından önceki taksit ödemeleri dikkate alınmayacaktır. Taksitlerin USD (Amerikan Doları) cinsinden ederi, işlemin yapıldığı tarihteki TCMB (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) efektif satış kuru baz alınarak hesaplanır.

Üç Yıl Satılamama Şerhi Koydurma İşlemi

Satış ve / veya satış vaadi işlemine konu taşınmazın siciline; “Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 20’nci maddesi kapsamında şerh tarihinden itibaren 3 yıl süre ile satılmayacağı ve/veya satış vaadi sözleşmesi şerh tarihinden itibaren 3 yıl süre ile devri ve terkininin yapılmayacağı yönünde taahhüdü vardır” şeklinde belirtme yapılır.

 

3-) İstihdam Oluşturma ile Türk Vatandaşlığı

Tüm başvurular Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından değerlendirilmektedir. Herhangi bir eksiği bulunmayan başvurular 7 (yedi) iş günü içerisinde sonuçlandırılır. Eksik bir bilgi ve belge ile yapılan başvurularda ise eksikliğin tamamlanması adına başvuru sahibine 30 (otuz) günlük süre verilir. Bu süre içinde eksikliği giderilmeyen başvurular ise reddedilir. Yapılan değerlendirmeler neticesinde gerekli koşulları karşıladığı tespit edilmiş yabancılara ilişkin başvuruların sonuçları İçişleri Bakanlığı ile başvuru sahibine bildirilir.

4-) Bankalara Mevduat Yatırma ile Türk Vatandaşlığı

Usul ve Esaslar

BDDK'nın (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu) resmi web sitesinde, bu konuda sık sorulan soru cevaplar şeklinde esas ve usuller belirlenmiştir. Sık sorulan sorular kapsamında belirlenen esas ve usullerin kısa özetini aşağıdaki bölümde inceleyebilirsiniz:

• Yabancı kişilerin, Türkiye’de faaliyet göstermekte olan herhangi bir bankaya minimum 500.000 USD (Amerikan Doları) veya karşılığı döviz ya da karşılığı TL (Türk Lirası) tutarında mevduat veya katılım fonunu 3 (üç) yıl tutma şartıyla yatırması gerekmektedir. Bu tutarın konvertibl (serbest bir şekilde dövize çevrilebilir) olması (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından belirtilen konvertibl dövizler, kıymetli maden vb. gibi) ve 500.000 USD (Amerikan Doları) karşılığı olması yeterlidir.

• Yabancı yatırımcının, söz konusu tutarı Türkiye’de faaliyet göstermekte olan tek bir bankaya hesap açarak yatırması gibi bir şart bulunmamaktadır. Vatandaşlık başvurusuna esas olmak üzere 3 (üç) yıl tutma şartı ile bloke koymak kaydı ile, Türkiye’de faaliyet gösteren bankalar nezdinde açılmış olan farklı hesaplardaki toplam mevduat tutarının 500.000 USD (Amerikan Doları) tutarını sağladığı tespiti ile Türk vatandaşlığına başvuru yapılabilmesı mümkündür.

Mevduat ile Türk Vatandaşlığı...

• Söz konusu tutarın Türkiye Cumhuriyeti içerisinde kurulu bir bankaya yatırılması esastır. Buna göre, Türkiye’de faaliyet göstermekte olan bir bankanın yurt dışı şubesi, iştirak veya temsilciliğine yatırılmış tutarların vatandaşlık başvurusuna esas olarak kabul edilebilmesi mümkün değildir.

• Türkiye Cumhuriyeti içerisinde faaliyet göstermekte olan bir bankada müşterek şekilde açılmış olan hesaplarda (ör: yabancı kişinin eşi ile birlikte açılmış hesap) vatandaşlığa başvuran kişi haricindeki ortağının hesabın 3 (üç) yıl süreyle bankadan çekilmeyeceğine ve eksilmeyeceğine ilişkin açık şekilde muvafakatinin olması halinde, ortak hesap üzerinden vatandaşlık başvurusunda bulunulabilmesi mümkündür.

• Bankaya yatırılacak tutar, yatırımcının talebi doğrultusunda 3 (üç) yıllık süreç içerisinde 500.000 USD'ye (Amerikan Doları) denk başka bir konvertibl döviz kuruna ya da TL'ye (Türk Lirası) çevrilmesi mümkündür. Bununla birlikte yönetmeliğin diğer hükümlerinde düzenlenmiş olan başka bir yatırım türüne dönüştürülmesi de mümkündür. Fakat başka bir yatırım türüne dönüştürülme halinde bunun 3 (üç) yıllık sürecin devam ve teminini aksatmayacak bir biçimde yerine getirilmesi gereklidir. Diğer yatırım türünün kesintiye sebep olmadan ilgili kurum tarafından bakanlığa (İçişleri Bakanlığı) bildirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) oluşacak kesintiyi ivedi bir şekilde İçişleri Bakanlığı’na bildirecektir.

Mevduat Yatırma ile Vatandaşlık...

• 3 (üç) yıllık süre içinde, ilgili banka ile gerçekleştirilen sözleşme ve açılan hesabın türüne göre hesaptaki tutarın 500.000 USD'nin (Amerikan Doları) altına inmediği taktirde işbu katılım fonu veya mevduattan doğan kâr payı, faiz ve benzeri getirilerden faydalanılması mümkündür.

• Bankalara USD (Amerikan Doları) haricinde bir para biriminin yatırılması halinde ise, hesabın açıldığı tarihteki USD (Amerikan Doları) karşılığı tespit edilir ve tutarın 3 (üç) yıl boyunca tespit edilen aynı tutar olarak kalması beklenir. Dolayısıyla, 3 (üç) yıllık süreçte döviz kurunda oluşabilecek farklılıklar dikkate alınmayacaktır.

• Vatandaşlık amacı ile bankalara yatırılan paralara bankalar tarafından şahısların talepleri doğrultusunda bir bloke işlemi uygulanmakta, fakat bu tutarların çekilebilmesi her zaman mümkün bulunmaktadır. Türk vatandaşlık başvurusunda esas gösterilen hesabın içerisindeki tutarın çekilmesi veya eksilmesi halinde ya da hesap üzerinde tutarın kullanılmasını engelleyecek veya eksilmesini sağlayacak rehin, haciz, tedbir dahil (bunlarla sınırlı olmaksızın) her türlü yasal kısıtlama hakkında bilgi, ilgili banka tarafından ivedi bir şekilde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'na (BDDK) bildirilir. İşbu durum ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından ivedilikle bakanlığa (İçişleri Bakanlığı) ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlüğü ile Göç İdaresi Müdürlüğü’ne bildirilerek vatandaşlık kazanım süreci sona erdirilir, Türk vatandaşlığı kazanılmış ise iptal edilir. Bu durumun gerçekleşmesini takip eden süreçte yapılacak yeni bir Türk vatandaşlığı başvurusunda, bir önceki başvuruya ilişkin geçen süre dikkate alınmaz, 3 yıllık süre baştan başlar.

5-) Devlet Borçlanma Araçları ile Türk Vatandaşlığı

Borçlanma araçları piyasası, yatırımcı kişilerin sabit getiriye sahip menkul kıymetlerle yatırım yapacakları fiyatların piyasa rekabet ortamında belirlenmesi ile istenen zamanda nakit paraya dönüştürülebilmesi amacına sahiptir. Toplamda 9 çeşit borçlanma aracı bulunmaktadır:

1. TCMB (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası) Likidite Senetleri
2. Devlet İç Borçlanma Senetleri
3. Gelire Endeksli Senetler
4. Gelir Ortaklığı Senetleri
5. Finansman Bonoları
6. Özel Sektör Tahvilleri
7. Banka Bonoları
8. Varlığa ve İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler
9. Varlık ve İpotek Teminatlı Menkul Kıymetler

Usul ve Esaslar

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafınca yayınlanan bir genelge bulunmamaktadır. Fakat ilgili yönetmeliğin 20. maddesinin (d) bendi uyarınca, en az 500.000 USD (Amerikan Doları) değerindeki, yukarıda sayılan devlet borçlanma araçlarını sorumluluğunda tutan bir yabancı yatırımcı Türk vatandaşlığı başvurusuna hak kazanacaktır. Yatırımcının söz konusu yönetmelik çerçevesinde Türk vatandaşlığına hak kazanabilmesi için ilgili katılım paylarına, asgari tutarın yatırımı şartının sağlandığı tarihten itibaren 3 (üç) yıl boyunca kesintisiz şekilde sahip olması gerekmektedir.

6-) Yatırım Fonu Katılma Payı ile Türk Vatandaşlığı

Usul ve Esaslar

SPK'nın (Sermaye Piyasası Kurulu) internet sitesinde, esas ve usuller aşağıdaki gibi belirlenmiştir:

• GYF (Gayrimenkul Yatırım Fonu) veya GSYF (Girişim Sermayesi Yatırım Fonu) katılma payları için öngörülmüş olan 500.000 USD (Amerikan Doları) veya karşılığı döviz veya karşılığı TL (Türk Lirası) tutarında asgari yatırım yapma şartı, katılma paylarının, yatırımcının hesabına aktarıldığı tarihteki (tek seferde alım yapılmıyor ise her bir alımın yapıldığı tarih, tek seferde yapılıyorsa bu alımın yapıldığı tarih) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından ilan edilen USD (Amerikan Doları) satış kuru veya çapraz döviz kuru kullanılarak hesaplanır.
• Yatırımcı kişinin yönetmelik çerçevesinde Türk vatandaşlığına hak kazanabilmesi için ilgili katılım paylarına, asgari tutar yatırım şartı sağlanan tarihten itibaren 3 (üç) yıl boyunca kesintisiz biçimde sahip olması gerekmekte ve bu kapsamda katılım paylarının devir ve satış gibi işlemler ile yatırımcı iradesiyle azaltılmaması gereklidir.
• Döviz kurunun değişmesi sonucunda katılma paylarının değerinin 500.000 USD'nin (Amerikan Doları) altına inmesi Türkiye vatandaşlığının kazanılmasına ilişkin yaplan başvuruyu etkilemez.

Fon Katılım Payı ile Vatandaşlık...

• Yatırımcıların kendi iradesinin dışında GYF (Gayrimenkul Yatırım Fonu) veya GSYF'nin (Girişim Sermayesi Yatırım Fonu) katılma belgesi sayısında veya değerinde azalma olması (Fonun iç tüzüğü ve ihraç belgesinde yer almakta olan hükümler uyarınca nakit kar payı veya katılım payı iadesi ya da tasfiye gibi işlemler ile) durumunda, asgari yatırım şartı kaybedilmiş sayılmamaktadır.
• MKK (Merkezi Kayıt Kuruluşu) tarafından vatandaşlık başvurusu sahibi yabancı kişinin, aranan asgari tutar ve kapsamı sağladığının tespit edilmesi durumunda, bu durum 3 (üç) iş günü içerisinde SPK’ya (Sermaye Piyasası Kurulu) bildirilir.
• Yönetmeliğin 20. maddesinin ikinci fıkra (e) bendi kapsamında yapılacak olan istisnai Türk vatandaşlığı başvurularında dikkate alınacak 3 (üç) yıllık süre içerisinde GYF (Gayrimenkul Yatırım Fonu) veya GSYF (Girişim Sermayesi Yatırım Fonu) katılma payları üzerinde haciz, ayni hak, ihtiyati tedbir ya da ihtiyati haciz veya katılım paylarının mülkiyet hakkını sınırlayabilecek nitelikteki herhangi bir takyidat bulunması halinde, yönetmelikte aranan “3 sene elde tutma şartı ile satın alınması” şeklindeki şartın sağlanmamış olduğu değerlendirilir.
• MKK (Merkezi Kayıt Kuruluşu) tarafından yapılacak olan haftalık kontrollerde devir ve satış kaydıyla hesap bakiyesinde azalma ya da katılma payları üzerinde haciz, ayni hak, ihtiyati haciz, ihtiyati tedbir veya mülkiyet hakkını sınırlayabilecek herhangi bir takyidat bulunduğu tespit edilen yatırımcı kişiler 3 (üç) işgünü içinde SPK’ya (Sermaye Piyasası Kurulu) bildirilir. Bunun üzerine SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) tarafından, Göç İdaresi Müdürlüğüne, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlüğüne ve başvuru sahibi kişiye gerekli bildirimler ivedi bir şekilde yapılır.

Yabancı yatırımcı, gerekli belgeleri eksiksiz olarak SPK’ya (Sermaye Piyasası Kurulu) teslim edildiği tarihten itibaren 2 (iki) iş günü içerisinde Sermaye Piyasası Kurulu tarafından, Merkezi Kayıt Kuruluşu'ndan yabancı yatırımcının GYF (Gayrimenkul Yatırım Fonu) veya GSYF (Girişim Sermayesi Yatırım Fonu) katılım payının yönetmelikte aranan şartları taşıyıp taşımadığı konusunda bilgi istenir. Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından başvuru sahibi yabancının, yönetmelikte aranan asgari tutar ve kapsamı sağladığının tespit edilmesi durumunda, bu durum 3 (üç) iş günü içerisinde Sermaye Piyasası Kurulu'na bildirilir. Merkezi Kayıt Kuruluşu'ndan alınan yazının üzerine Sermaye Piyasası Kurulu tarafından “Uygunluk Belgesi” 2 (iki) iş günü içerisinde düzenlenir.

 

B2) Türkiye Kısa Dönem İkamet İzni Alınması

Başvuru Esasları

Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusu yapacak yabancı kişi, öncelikli olarak 6458 sayılı kanunun 31. maddesinin birinci fıkra (j) bendi uyarınca Türkiye kısa dönem ikamet izni almalıdır. Genelde, yabancı kişinin Türkiye kısa dönem ikamet izin başvurusu yapması için ülkemize geçerli bir vize, e-vize veya vize muafiyeti ile giriş yapması gerekmektedir. Yabancı kişinin vize, e-vize veya vize muafiyetinden yararlanarak ülkemize yasal bir giriş yapmasını takiben, Türkiye’deki kalış süresini uzatmak isteyen yabancı kişi, online olarak Türkiye kısa dönem ikamet iznine başvurmalıdır. Birçok büyük şehirde (İstanbul, İzmir, Ankara gibi) normal Türkiye kısa dönem ikamet izni başvuru sürecindeki randevu ve görüşme tarihi için bekleme süresi bir hayli uzundur (8 ila 24 hafta arası). Fakat, yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı kazanılması için düzenlenen özel Türkiye ikamet izni türünde yapılan başvurular, online başvurunun yapıldığı tarihinden sonra 1 ila 10 gün içerisinde sonuçlandırılmaktadır.

Başvuru süreçleri Ankara ve İstanbul illerinde yer almakta olan Özel Vatandaşlık Bilgilendirme Ofislerinden takip edilmektedir. Yabancı kişinin, ilgili başvurunun yapılabilmesi için özel bir vekaletname düzenlemesi durumunda başvurular, yabancı kişinin Türkiye’ye giriş yapmasını gerektirmeden, vekaletname ile uzaktan sonuçlandırılabilmektedir.

6458 sayılı kanunun 31. maddesinin birinci fıkra (j) bendi uyarınca düzenlenecek Türkiye kısa dönem ikamet izinleri 5 (beş) yıla kadar düzenlenebilir fakat, genellikle 1 (bir) yıllık süre için başvurulur ve 1 (bir) yıllık ikamet düzenlenir. Bu süre esasında yabancı kişinin pasaportunun geçerlilik süresine ve temin ettiği özel sağlık sigorta poliçesinin geçerlilik süresine dikkat edilir. Türkiye ikamet izin kartları başvuru işlemlerinin tamamlanmasından sonra 2 ila 4 hafta arasında başvuru sahibinin online başvuru esnasında bildirdiği adrese posta yoluyla gönderilir.

B3) Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvurusunun Yapılması

Usul ve Esaslar

Yapılan yatırım türüne göre ilgili kurumdan uygunluk belgesini alan ve 6458 sayılı kanunun 31/1 madde (j) bendi uyarınca Türkiye kısa dönem ikamet izin başvurusunu tamamlamış olan yabancı yatırımcı kişi, aşağıda belirtilen belgeler ile Ankara ve İstanbul illerinde bulunan Göç İdaresi’nin ofislerinde Türk vatandaşlığı başvuru işlemlerini gerçekleştirebilir.

Bununla birlikte, yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı kazanılması için başvuruda bulunmuş yabancı kişinin, kendi aile bireyleri adına (eşi ile 18 yaşının altındaki çocuklar için) başvuru yapabilmesi mümkündür. Bu durumda, başvuru yapan yabancı kişinin aile bireylerinin Türkiye kısa dönem ikamet izin başvurusu yapması ya da ek bir yatırım yapması şartları aranmamaktadır. Diğer aile bireyleri, yalnızca ek belgeler ile (pasaport, kimlik belgeleri, medeni hal belgesi, doğum belgesi, fotoğraf vb.) Türk vatandaşlık başvurusundan yararlanabilirler.

Sonuçlandırma

İlgili bakanlıklar tarafınca bir komisyon oluşturulup, yabancı kişilerin Vatandaşlık başvuruları değerlendirilir ve Cumhurbaşkanlığı onayına sunulur. Nihai karar Cumhurbaşkanı tarafınca verilir.

Uygunluk belgesinin alınması, Türkiye kısa dönem ikamet izin başvurusu, ikamet izni kartının teslim alınması ve Türk vatandaşlık başvurusu için gereken belge ve bilgilerin sunulması, yabancı kişinin ülkeye girişine ihtiyaç olmadan özel bir vekaletname ile uzaktan sonuçlandırılabilmektedir. Fakat, başvurunun sonuca bağlandığı son aşamasında, başvuran kişi ve adına başvuru yapılan birinci derece aile üyeleri (eş ile 18 yaş altı çocuklar) en yakın nüfus müdürlüğüne gitmeli, parmak izi vererek Türk vatandaşı kimlikleri veya pasaportlarını almak için hazır bulunmaları gerekir. Başvuru süreçlerinin uzunluğu hakkında resmi bir düzenleme yoktur. Türkiye kısa dönem ikamet izni başvuruları genellikle 2 (iki) - 3 (üç) hafta içerisinde sonuçlandırılır. Türk vatandaşlığı başvuruları ise 4 (dört) - 8 (sekiz) ay arasında sonuçlandırılmaktadır.

Mehran Tercümanlık Danışmanlık olarak sermaye yatırımı, taşınmaz satın alımı, istihdam oluşturma ile mevduat, fon ve borçlanma araçları aracılığıyla Türk vatandaşlığına başvuru hakkının kazanılması konusunda, tüm sürece ilişkin danışmanlık ve takip hizmeti vermekteyiz. Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı işlemleriniz için bizlere Merkez Ofis: 0212 909 87 25 Ofis: 0850 762 93 44 Cep Telefonu: 0544 105 93 44 Cep Telefonu: 0537 991 93 44numaralı telefonumuzdan ya da diğer iletişim bilgilerimizden ulaşabilirsiniz.